Een voettocht op de Via Francigena del Sud
September 2016. Het is prachtig weer; de zon schijnt en de lucht is aangenaam warm. Een prima conditie voor een heerlijke pelgrimstocht op de Via Francigena del Sud van Benevento naar Santa Maria de Leuca, helemaal onderaan de hak van de Italiaanse laars. Riet en ik verheugen ons erop. Drie jaar geleden liepen we samen van onze woonplaats ’s-Hertogenbosch via Rome naar Pietrelcina bij Benevento.Nu maken we de lange tocht af en lopen verder, naar het zuidelijkste puntje van Puglia.
In onze bagage zit het boek van Monica d’Atti. Het had ons in 2013 voor het traject van Rome naar Benevento goede diensten bewezen. Nu gaan we de laatste hoofdstukken proberen. (De vertaling van Rita Denkers en Piet Heidema hebben we niet bij ons, omdat we liever in het Italiaans lopen. Leden van Pelgrimswegen naar Rome kunnen die vertaling echter via Rita verkrijgen.)
Andere bronnen via websites en routeboekje: Engelstalige website voor de Via Francigena del Sud van Rome tot Santa Maria di Leuca. Ook is er het recente mooie Boekje van Terre di Mezzo in het Engels.
Op 12 september vliegen we naar Rome, nemen daar de sneltrein naar Benevento en lopen naar ons Airbnb in de historische oude binnenstad, die we al zo goed kennen. Niet alleen van onze eerste tocht, toen we er na het bereiken van ons einddoel een aantal dagen hebben vertoefd, maar ook doordat onze ‘professoressa’ Italiaans er vandaan komt en ons er veel over heeft verteld. Benevento is thans een provinciehoofdstad in de regio Campania. In vorige eeuwen (570-1070) was het lange tijd de hoofdstad van het zuidelijk Longobardisch hertogdom, dat bijna het hele zuiden van het huidige Italië omvatte. Maar de eigenlijke achtergrond is Sannitisch, een stuk Italië, dat in de vroege eeuwen van onze jaartelling (700 vóór Chr. -350 vóór Chr.) een gebied besloeg van het huidige noorden van Puglia tot het zuiden van de Abruzzen en zich naar het westen uitstrekte tot en met Benevento. De Sannieten hadden hun eigen taal en cultuur, die nog steeds voortleeft in het oude Benevento. In de vierde eeuw vóór Chr. werden de Sannieten ingelijfd in het Romeinse Rijk en verloren ze hun zelfstandigheid.
De volgende ochtend zijn we al vroeg op pad. We gaan 20 dagen lopen en 1 dag – ongeveer halverwege – rusten in het mooie Bari met zijn bijzondere stukje oude stad bij de haven. Onze route van ongeveer 500 kilometer, voert van Benevento via Troia naar de prachtige steden Bari, Brindisi, Lecce, Otranto en heeft als eindpunt Santa Maria di Leuca, gelegen op de plek waar 2000 jaar eerder de apostel Petrus aan land kwam vanuit Palestina.
Van Troia lopen we rechtstreeks naar Bari; Monte Sant’Angelo laten we links liggen, daar zijn we op een andere voetreis al geweest (Con le ali ai piedi; 2015)
De eerste drie dagen werken we ons door de Apennijnen. Stijgen en dalen, diepe beddingen van riviertjes en heuvels, modder en klimpartijen. Erg mooi! Het weer is zonnig, de onderkomens vriendelijk en schoon en overal is Wifi tegenwoordig. En dat is toch wel erg makkelijk voor het bespreken van overnachtingen onder andere. Op de eerste etappe zien we links van ons in de verte op een heuvel het witte stadje Pietrelcina liggen, de geboorteplaats van de grote Italiaanse heilige Padre Pio en het eindpunt van onze Grote Tocht in 2013. Met de verrekijker halen we het dichterbij en genieten weer even van de emoties van toen….
We lopen langs de tabaksoogst die in volle gang is, langs cactussen met de heerlijke Figi d’India eraan (snoepen….) en langs prachtige wijngaarden. De derde dag dalen we uit de Apennijnen af naar Troia en we zullen de rest van onze tocht in het vlakke land lopen. Maar dat wordt allesbehalve saai. Mooie dorpen en steden, interessante cultuur en mensen, prachtige kunst, stichtelijke godshuizen en oude Romeinse wegen; simpele, maar o zo heerlijke maaltijden, soms bereid door de échte Italiaanse mama’s, het is er allemaal.
In Troia zijn we al in de regio Puglia en we zullen daar blijven tot het eindpunt. Puglia, het land van warmte, groenteteelt, wijngaarden en vooral (in het zuiden) van de plantages met olijfbomen. Miljoenen bomen zullen we zien. De één nog mooier dan de ander. Sommige zijn meer dan 500 jaar oud. We maken er foto’s van met het voornemen daarvan een apart fotoboek samen te stellen. Olijfbomen hebben iets menselijks-verweerds, ouds en zijn daardoor erg karakteristiek. Mooi om de kans te benutten ze voor de eeuwigheid te bewaren in een mooi prentenboek!
We ontmoeten pastoors, een nieuwsgierige studente die ons een rondleiding geeft in haar woonplaats Bitonto, Coppa Grossa, onze vriend de visser in Bari uit onze vorige doorkomst, drie Italiaanse medepelgrims, Andrew, een pelgrim uit Engeland die onderweg is naar de berg Athos ver weg in Griekenland, liefdevolle gastheren en –vrouwen in onderkomens en nog zoveel meer aardige en bijzondere mensen. De dagelijkse 25 kilometers roffelen onder onze voeten weg, voldoende tijd overlatend in de middag en avond om de was te doen, te schrijven en te genieten van onze omgeving. Zoals bijvoorbeeld van het in de vierde eeuw na Chr. verdwenen en vanaf 1992 weer opgegraven historische havenstadje Egnazia, halverwege Bari en Brindisi aan de Adriatische kust, eens honderden jaren lang de handels- en pelgrimshaven naar de Oriënt en Jerusalem. Een geweldig imposant museum midden in het landschap toont ons alle kunst en omstandigheden van weleer.
Dan, na de laatste vier dagen lopen vanuit de huidige poort naar het oosten, Brindisi, komen we aan in het uiterste puntje van de hak van de laars en beleven we het avontuur, tezamen met ons drietal inmiddels enthousiaste Italiaanse pelgrimsvrienden, van de aanmelding in het heilige Sanctuarium Santa Maria Finibus Terrae. Hoog gelegen aan een imposant wit plein op de rotsen boven de Ionische Zee is zij het baken voor zowel landrotten als zeelui. Wij reiken onze pelgrimspoorten over aan een priester en wachten geduldig op het vervaardigen van de op naam gestelde testimonia, die zullen aangeven, dat wij ons als pelgrims te voet hier hebben gemeld. Na drie uur wachten ontvangen wij de prachtige getuigenissen, zorgvuldig gekalligrafeerd door de nonnen van het convent.
En dan is het voorbij en moeten wij alle indrukken en ervaringen van de afgelopen twintig dagen een plek zien te geven in onze zielen. Warm nemen we afscheid van de Italianen en trekken ons terug in een heerlijk hotel-met-zwembad om het er eens lekker van te nemen na alle kilometers! De zee is prachtig en de zon gaat langzaam voor ons onder…